Hôm qua tôi tham gia một Company tour, về Bến Tre. Cuối chuyến đi, một bạn trẻ tới nói với tôi. Cô cho con chụp tấm hình để con về… khoe với ba con. Thì ra ba của bạn ấy là NXL, học Vạn Hạnh với tôi. Bạn bắt tay chào về và dặn, cô nhớ “kết bạn” với con để con gửi hình cho cô.

CÁI SỐ GIÀU, NGÀY CÀNG GIÀU LÊN THẤY RÕ…

Chiều về tôi đi dự một hội thảo quốc tế tại một ngân hàng, thì gặp hai người “bạn” nữa: Lý Huy Sáng, con anh Lý Ngọc Minh, chủ tịch Công ty Sứ Minh Long và Trần Hùng Huy, chủ ngân hàng, con trai một người bạn cũ. Tôi và Hùng Huy nói chuyện lại nhắc tới một người bạn của tôi từ hơn nửa thế kỷ trước, ông Nguyễn Thành Long.

Nguyễn Thành Long là ba của một “cô bạn” của tôi, Nguyễn Thanh Trúc. Sáng nay, tôi được anh Tuấn Quỳnh giúp tổ chức cuộc ra mắt sách “Sài Gòn bao thương” với khách mời đặc biệt là một bạn rất dễ thương là Dương Ngọc Thái. Thái là bạn thân của con trai tôi, Phạm Quốc Đăng Khoa. Khoa cũng đến dự buổi ra mắt sách và Khoa lại ngồi cạnh ông bạn Nguyễn Thành Long của tôi (cả hai cùng đến trễ một chút).

Đến đây là bạn thấy lùng nhùng những bạn đa tầng rồi phải không? Tôi thực sự là bạn của những cặp, cả cha lẫn con, thật thân thiết và vẫn thường ngồi lâu, tâm tình với nhau.

Sáng nay, Thái có nói, cô Kim Hạnh là một người giàu năng lượng. Chỉ ngồi gần cô cũng cảm thấy năng lượng của cô tỏa ra. Trời, nhà… an ninh mạng ví von có khác. Tôi quay qua nói với Thái, Thái ơi, cái ông mới vô đó (Nguyễn Thành Long) là ba của một bạn trẻ cũng là bạn của cô, Nguyễn Thanh Trúc, con gái ổng. Tôi lật ra trang 427 của cuốn sách, đây, bài của Thanh Trúc đây… Rõ ràng "giàu" năng lượng thì cô chưa biết chứ "giàu BẠN" thì cô có “số má giang hồ” nha Thái!

ĐỌC BÀI CỦA BẠN TRẺ CỦA TÔI. ĐỪNG ĐỂ TẮT LỬA NGHEN DIÊM

Thanh Trúc viết (tôi trích):

Hồi còn nhỏ, mỗi lần đọc truyện Cô Bé Bán Diêm là tôi lại thấy bực bội vì cái chết khó tin của cô bé. Tôi thường thắc mắc tại sao cô bé không tìm tới các nơi ấm áp hơn như quán cà phê, quán cơm để ngồi. Tôi cũng không tin được là người lớn xung quanh có thể bỏ rơi cô bé như vậy…

Tôi lớn lên, dần dần cũng hết thắc mắc vì sao con người trong thời kỳ hiện đại và phát triển vượt bậc về khoa học lẫn kinh tế vẫn có thể chết vì lạnh cóng, chết vì sốc nhiệt, chết vì đói, vì khát... Nhưng rồi sau cơn đại dịch Covid, cuộc đời còn thương tôi, còn muốn tôi giữ lại chút vô tư, chút niềm tin nên đã cho tôi cơ hội gặp Kiệt .

Kiệt người Bình Chánh, nhưng nhà cậu ở sát phía Long An. Cậu lễ phép, thông minh và tình cảm. Khi còn nhỏ, Kiệt là con một, là “cái lu hứng mưa” duy nhất để nhận những lời mắng chửi nặng nề của cha cậu mỗi khi cha mẹ cậu cãi nhau.

Nguyên nhân là cha cậu tham gia cờ bạc và thua mất nhiều tiền đến nỗi ông phải đi cầm đồ đạc, xe cộ trong nhà. Sau khi chuộc lại được, ông vẫn không thể dứt khỏi cờ bạc. Rồi mẹ Kiệt sinh thêm em bé. Hoàn cảnh kinh tế gia đình còn chật vật hơn nữa... Kiệt quyết định nghỉ học… Nhưng, một tia lửa hy vọng le lói bỗng xuất hiện. Kết quả kỳ thi tốt nghiệp cấp Hai của Kiệt cao hơn mong đợi. Cậu đủ điểm để vào ngôi trường mơ ước mang tên Hùng Vương ở Sài Gòn... Dù ngôi trường nổi tiếng Hùng Vương rất hấp dẫn Kiệt, Kiệt quyết định chọn trường Đa Phước, vốn là nguyện vọng ba trong đơn đăng ký của Kiệt, chỉ vì trường gần nhà; Kiệt sẽ có thể phụ mẹ trông em và tiết kiệm chi phí.

Vào trường mới, được tiếp xúc với những người bạn tốt và học giỏi, được thầy cô truyền đạt kiến thức mới mẻ, thú vị, được trường chọn vào cả hai đội tuyển thi học sinh giỏi Tin học và Toán, Kiệt như được ngọn gió của niềm đam mê học tập tiếp sức, giúp thổi bùng ánh lửa cháy bỏng từ que diêm học vấn...

Việc học của Kiệt càng ngày càng tiến bộ. Nhờ đó, Kiệt cũng đem lại niềm vui và hy vọng mới cho cha mẹ mình. Muốn học Công nghệ thông tin, cậu mày mò tìm vào các trang dạy lập trình để tự học những câu lệnh, những thuật toán. Càng tìm hiểu, cậu càng thấy sức hút của lĩnh vực này… Càng học càng tự tin, Kiệt lại thắp lên một que diêm hy vọng nữa. Cậu thấy mình sẽ học ngành khoa học dữ liệu để áp dụng kiến thức vào lĩnh vực y tế hoặc sinh học. Cậu mơ ước có thể giúp được người khác, giúp ích cho đời, bên cạnh việc giúp bản thân mình.

Nhưng có ai ngờ, cơn cuồng phong Covid tàn bạo ập đến. Cha Kiệt trong lúc phải cách ly ở nhà trọ gần xí nghiệp ông làm việc thì bị nhiễm Covid. Chỉ trong một, hai ngày, tình trạng ông trở nặng. Phải nhập viện, không được gặp gia đình, ông đành gọi điện về nhà để chào người thân. Cha hỏi tìm Kiệt nhưng lúc đó cậu đang đi học luyện thi học sinh giỏi ở trung tâm gần nhà tới chín giờ tối mới về. Việc này đã trở thành nỗi day dứt không nguôi của Kiệt vì chỉ ít lâu sau, cha cậu đã ra đi mãi mãi. Kiệt bị sốc rất nhiều. Cậu chỉ vừa gặp cha trước khi ông phải quay lại xí nghiệp để cách ly mà giờ đây ông chỉ còn là “một hũ tro”. Những que diêm cháy bỏng ngọn lửa hy vọng về tương lai học vấn, việc làm, cuộc sống lại sắp phải lụi tàn trong cơn gió đông lạnh lẽo.

Cái kết truyện tàn nhẫn của Andersen vẫn ám ảnh biết bao thế hệ nghèo khổ trên thế gian. Tuy nhiên, Kiệt đã may mắn hơn cô bé cô đơn trong truyện. Đã có những đơn vị và cá nhân đến nhà quan tâm, thăm hỏi mẹ con cậu. Như chương trình Vòng Tay Việt, hay các cô chú cán bộ làm việc ở huyện, các đoàn thể, công ty… Nhờ vậy, Kiệt tiếp tục giữ được danh hiệu học sinh giỏi trong ba năm học cấp ba và đạt giải nhì Tin học trẻ Bình Chánh. Sau đó, Kiệt đậu vào trường đại học Tôn Đức Thắng để thực hiện ước mơ học ngành Khoa học dữ liệu của mình. Dù Covid đã qua vài năm, cậu và gia đình vẫn nhận được sự hỗ trợ từ các mạnh thường quân để tiếp lửa cho việc học hành của Kiệt và em trai. Sau hai học kỳ đầu tiên, cậu đều đạt loại giỏi. Cậu cố gắng học dồn và dự định sẽ tiếp tục làm như vậy cho những học kỳ sau để cậu có thể tốt nghiệp sớm một năm. “Em muốn đi làm sớm,” cậu ngập ngừng “nhưng chỉ sợ… học dồn tín chỉ như vậy thì nhiều tiền lắm.”

Ngoài môn tiếng Anh ở trường, Kiệt đang tự học tiếng Trung. Cậu còn thắp thêm một que diêm học vấn mới cho mình. Đó là que diêm học Thạc sỹ “sau khi em đi làm và để dành đủ tiền”. Cậu quyết tâm học thành tài để cha cậu vui lòng nơi chín suối và để có thể chăm lo cho mẹ và em cậu. Tuy vẫn còn những trăn trở về học phí, về việc giao lưu, kết bạn (Kiệt phải ở nhà trông em ngoài giờ học trên lớp), tôi tin với nỗ lực và sự bền chí của Kiệt, những giấc mơ về tương lai sẽ không là ảo ảnh như trong truyện mà trở thành hiện thực cuộc đời cậu.

Nhờ Kiệt, câu chuyện từng ám ảnh tôi lúc nhỏ đã ngừng khiến tôi day dứt. Cám ơn cô Kim Hạnh đã kết nối tôi với Kiệt để tôi có thể cùng với những tấm lòng thiện nguyện khác viết lại cái kết cho truyện Cô Bé Bán Diêm, phiên bản Việt Nam hậu Covid. Riêng tôi, tôi cũng được sưởi ấm bởi câu “Em cám ơn” mà Kiệt vẫn thường nói và viết cho tôi.

Tôi coi Kiệt như đứa em nhỏ chân chất Nam bộ, lễ phép và siêng năng. Tôi vui khi em vẫn tâm sự, trò chuyện hồn nhiên được với tôi. Mong rằng những ngọn lửa hy vọng, những ước mơ về tương lai của em và các bạn sẽ cháy mãi nhờ vào các que diêm của những người tốt quanh em đã thắp lên.

** Bạn trẻ Nguyễn Thanh Trúc là bạn tâm tình của tôi mỗi khi Trúc gửi email hay tin nhắn kể chuyện về cậu học sinh mồ côi vì Covid Trần Anh Kiệt mà Trúc nhận hỗ trợ từ xa (Trúc sống ở Hawaii).