(Tựa bài này, đăng trên báo NPR, là: "As tensions rise in Chicago, volunteers patrol neighborhoods to oppose ICE and help migrants escape" (Khi căng thẳng gia tăng ở Chicago, mấy trăm tình nguyện viên tuần tra khu phố để phản đối ICE và giúp người di cư thoát đi.)

Tác giả: Sergio Martínez-Beltrán, với sự hỗ trợ của Marisa Peñaloza
Đăng ngày: 17 tháng 10, 2025.

HANOVER PARK, Illinois — Gần một chục trẻ em chạy quanh khối phố, có em đạp xe, có em chạy bộ. Chúng hướng thẳng tới khoảng trống giữa cửa hàng tạp hóa và tòa chung cư cũ — nơi các xe của Cơ quan Di trú và Hải quan (ICE) thường đậu.

“Chúng tôi nghe nói họ có mặt ở đây nên mới chạy tới,” một trẻ nói với đứa khác. “Họ” ở đây ám chỉ các đặc vụ ICE.

Một tổ chức tình nguyện tên Patrulla Popular (Những người tuần tra nhân dân), hay còn gọi là People’s Patrol, có mặt gần đó và tiếp cận lũ trẻ. Ruby — một tình nguyện viên của tổ chức — nói với các em: “Các con cần giữ an toàn, nhớ nhé? Nhìn kỹ, ghi chép lại mọi thứ — nhưng giữ khoảng cách.”

Cô tiếp tục hướng dẫn các em: khi thấy điều gì khả nghi, các em có thể thổi còi “nhẹ” (thổi nhẹ nhiều lần). Nếu thấy người bị bắt giữ, thổi còi dài và to hết sức.

Ruby cũng nhắc nhở trực tiếp những người di cư đang ở trên ban công tòa nhà: “Đừng ký gì nếu chưa nói chuyện với luật sư.”

Cư dân trong khu vực tâm sự rằng kể từ khi chính quyền Trump tăng cường chiến dịch truy bắt di dân tại Illinois — gọi là Operation Midway Blitz — họ cảm thấy như bị khủng bố.

Một cư dân gốc Mexico — có “bí danh” là Diana — nói rằng bà hoảng sợ, không dám ra khỏi nhà hay cho con đi học vì sợ bị bắt.

Có một người mà bà đặt niềm tin: Ivan, 17 tuổi, mỗi ngày tự mình tuần tra vùng lân cận từ sáng sớm, ghi hình các hoạt động của ICE để cảnh báo người dân.

“Tôi không phải cảnh sát, nhưng tôi chăm lo cho cộng đồng,” Ivan nói. “Tôi không muốn ai bị trục xuất.”

Tổ chức People’s Patrol còn dùng các biện pháp “đối phó ôn hòa” với ICE — như cầm loa, làm ồn để gây áp lực — nhưng đôi khi họ bị đặc vụ phản ứng bằng cách dùng vũ lực.

Cavazos, đồng sáng lập 2 tổ chức: People’s Patrol và Casa DuPage Workers Center, nói rằng nhóm của ông luôn sẵn sàng đối diện ICE bằng các biện pháp ôn hòa.

Ông cũng cảnh báo rằng Bộ An ninh Nội địa (DHS) thường cáo buộc các nhóm như của ông là can thiệp công việc của ICE, thậm chí gây nguy hiểm cho đặc vụ.

Cavazos nói, “ Đôi khi cũng thấy sợ thật chứ, nhưng nếu bạn là nhà hoạt động thực thụ, bạn phải làm điều đúng cho cộng đồng dù sợ hãi… vì thời điểm này rất đáng sợ.”

Hằng sáng, Cavazos kiểm tra xem có thông báo về sự xuất hiện của ICE không. Ông coi vai trò của People’s Patrol không chỉ là giúp người di cư cảm thấy an toàn, mà còn là để bảo vệ tự do ngôn luận và quyền biểu tình — những quyền mà Hiến Pháp Mỹ bảo vệ và ông cho là chính quyền Trump đang muốn hạn chế.

PS. NPR là tên của Đài phát thanh công cộng quốc gia (NPR) tọa lạc tại số 1111 North Capitol Street NE ở Washington, DC. NPR cung cấp nhiều chương trình tin tức và văn hóa chất lượng cao cho hàng trăm đài phát thanh công cộng của các địa phương trên khắp Hoa Kỳ.