Hôm qua thật là một ngày đa sắc màu. Buổi sáng ngồi kể chuyện "Sài Gòn bao thương" với khách mời đặc sắc là “kỹ sư tin tặc” Dương Ngọc Thái. Buổi chiều là cuộc quay phim theo chương trình dài "Đối thoại chuyển dịch" về năng lượng, với tổ chức quốc tế GIZ. Tức cũng là an ninh mạng mà còn là an ninh năng lượng.
Bạn Nguyễn Tuấn Quỳnh là “chuyên gia” host (dẫn dắt câu chuyện) rất xịn mà chuẩn bị số liệu từ việc đọc lại sách khá kỹ. Thái khiến tôi ngạc nhiên. Gặp thường ngày bao giờ Thái cũng nói to, nói thẳng và luôn cười sảng khoái. Vậy mà sáng qua, nói mấy câu là chàng đã nghẹn giọng, rưng rưng một hồi. “Tôi từng đi nói chuyện trước hàng vạn người, tự nhiên như không, mà sáng nay, nói với các bạn sinh viên về Sài Gòn, thành phố "nhà" mình, lại thấy run và xúc động. Tôi nhớ những ngày ấy, thật là những ngày Lịch sử, đứng ngồi không yên…
Và cuộc vận động quyên góp của Thái chỉ qua mạng đã đạt được kết quả gấp 50 lần so với mong đợi (dự định quyên chừng hơn 20K đô mà nhận được 1,2 triệu đô) với hàng ngàn tình nguyện viên khắp nơi “nhảy vào” góp sức. Thái kể: họ đến, hăng hái xông pha làm đủ thứ việc rồi khi hoàn thành, họ… biến mất.
Tôi học được nhiều điều từ cuộc gặp: kiểu nghĩ của người tự nhận là “sinh ra trên internet” và bao nhiêu điều ghi nhận kinh nghiệm từ cuộc thoát hiểm của người Sài Gòn năm ấy.
Buổi chiều là một cuộc trò chuyện thú vị kiểu khác, trong chương trình hợp tác giữa Maybe Group và dự án Quan hệ đối tác Năng lượng Việt Đức (thuộc tổ chức hợp tác quốc tế Đức G.I.Z) đang triển khai ở Việt Nam.
Serie Podcast này khá dài. Chủ đề thu hình chiều qua là: “Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo trong ngành điện ở Việt Nam”. Tiến sĩ George Kyriakaracos, chuyên gia về AI và An ninh năng lượng, người Đức, hiện là cố vấn cho vấn đề này trên nhiều nước và hiện cộng tác với GIZ. Còn Tiến sĩ Nguyễn Phúc Khải là giảng viên về “Hệ thống điện” của khoa Điện - điện tử, ĐH Bách Khoa TPHCM.
Nhiều điều về ứng dụng AI trong ngành điện tại Việt Nam, với mình là khá mới mẻ như: đấu nối nguồn và qui hoạch ngắn hạn (về cân đối cung cầu chẳng hạn); về vận hành lưới (tối ưu công suất và giảm tổn thất); về quản lý phụ tải giúp cân bằng hệ thống…
Kinh nghiệm đi trước của Đức cũng được vận dụng ở Việt Nam như dự báo năng lượng gió, mặt trời và điều phối pin dự trữ.
Khá lý thú khi mình đặt vấn đề, nhưng đâu là những điều giản dị để người tiêu dùng cảm thấy AI có ích cho mình, có thể giúp mình, thì một ví dụ được nêu rất cụ thể: AI có thể tư vấn khung giờ nào sử dụng điện tại gia đình là tối ưu, gia đình nên dùng để giá điện giảm nhiều, thì để dành việc sử dụng máy giặt, máy rửa chén …vào khung giờ ấy.
Tuy nhiên dù mình đồng ý, những mối lợi nho nhỏ cũng cần thông báo cho người tiêu dùng biết rõ và kịp thời (chỉ cần truyền qua mạng xã hội) nhưng vấn đề lớn nhất khi ứng dụng AI là: phải bảo đảm được AN NINH MẠNG và AI, dù thông minh đến mấy thì chính con người mới ra lệnh, ra quyết định cho nó thực hiện. Thiếu trí tuệ con người (thiếu kiểm soát, thiếu đạo đức) thì AI dễ thành tai họa. Các chuyên gia đồng tình và lập đi lập lại: AI không thể thay thế con người. Chính con người sẽ sử dụng AI để điện sáng hơn, sạch hơn và bền hơn.
