(nghĩ từ cuộc phỏng vấn doanh nhân Võ Quang Huệ và bài “Giải mã độc” của Dương Ngọc Thái)
Chiều hôm qua, thứ tư 2/4/2024, ở lịch thu hình hàng tuần của maybe.vn, tôi mời được doanh nhân Võ Quang Huệ vào phòng thu cho tập 44 của loạt talkshow 5W1H Podcast. Hai bên lỡ hẹn mãi cho tới khi cùng có thời gian thì anh Huệ đã trả lời một cuộc phỏng vấn khác.Tôi lâm vào thế khó khi mà cuốn sách “Dặm đường tôi đi” của anh đã được giới thiệu chung tại đường sách và tại không ít trường đại học và cũng đã lên sóng mạng xã hội. Và tôi nhớ lại cảnh khó tôi phải vượt qua khi bắt đầu phỏng vấn chị Pham Chi Lan. Chị Lan đã luôn trả lời rất cởi mở với nhiều báo đài, nên khi tôi phỏng vấn thì hầu như chẳng còn gì để hỏi chị nữa.
Tôi bèn nghĩ ra một cách hỏi không có trong sách vở. Mời chị ấy “lộ bí mật” về 5 “chuyện đầu tiên” trong đời chị trong đó có cả chuyện chị bắt đầu mối tình của chị với đức lang quân như thế nào…Và chị Chi Lan khá thú vị với các câu hỏi phỏng vấn của tôi.
Và ngạc nhiên chưa…, đó có lẽ là bài phỏng vấn 5W1H Podcast thành công nhất . Tôi vừa xem lại, đến hôm nay, có 263.000 view với 1.300 lời bình.
NỖI BỨC XÚC CỦA DOANH NHÂN VÕ QUANG HUỆ VỀ NGUỒN NHÂN LỰC VIỆT NAM
Với cuộc phỏng vấn anh Huệ, tôi lại đặt ra một giả định và anh Huệ nhắn tin “thả tim” cho “sức sáng tạo” của tôi. Tôi đề nghị và được anh Huệ đồng ý là, tôi giả định, nếu tình thế “ngược đời” xảy ra, anh sẽ phải đi lại dặm đường theo cách ngược lại hay khác đi, thì anh sẽ làm gì?
Các câu trả lời của anh Huệ thật bất ngờ và thú vị. Tôi xin miễn “thông cung” trước khi video phát để dành lại niềm vui khám phá cho các bạn. Nhưng có một điều tôi thấy anh Huệ nói sâu, chừng như ra ngoài cuốn sách, là điều anh rất bức xúc khi thấy ta chưa chú trọng đào tạo và phát huy nguồn nhân lực .Trong khi thanh niên VN rất ham học và cầu tiến và nền kinh tế rất thiếu, thiếu trầm trọng lao động giỏi được đào tạo nghề nghiêm túc thì đông đảo sinh viên tốt nghiệp đại học phải đi làm shipper, bán hàng online hay thất nghiệp. Học hành ở Đức và sinh sống ở đó nhiều năm, anh Huệ nói, hết sức chú trọng đào tạo nghề, học đi đôi với hành là những trọng điểm của nền kinh tế Đức.
Và anh ấy nêu một ví dụ cũ, hồi xem xong video 5W1H phỏng vấn anh Lương Việt Quốc thì tôi đã gọi điện thoại cho chị Hạnh, đề nghị chị kết nối với anh ấy, một người có một tuổi thơ hết sức cơ cực mà đã gắng công học hành và nay đang là chủ một công ty sản xuất ra drone Hera ở một con hẽm bình thường ở Thủ Đức, được thế giới công nhận là vượt trội và đã được cấp patent phát minh toàn cầu. Mà lao động cùng anh ấy tạo ra con Hera chính là hơn 50 kỹ sự Việt Nam tốt nghiệp Đại học Bách Khoa TPHCM.
Chúng tôi đã bàn tới không ít trường hợp đã chứng minh, tuổi trẻ VN có đủ khả năng vươn tầm thế giới kể cả trong các lãnh vực công nghệ rất mới hiện nay. Chính anh Huệ đã xây dựng công ty Bosch Việt Nam từ con số 0, từ 10 lao động ban đầu nay đã có hơn 4.000 kỹ sư giỏi của ngành thiết bị ô tô. Hay anh Nguyễn Thanh Mỹ, đã xây dựng công ty công nghệ cao trong nông nghiệp Rynan Technologies ở cù lao Long Trị, tỉnh Trà Vinh, cũng với gần 50 kỹ sư trẻ từ trường Đại học Cần Thơ. ..
Đến đây, tôi tạm dừng câu chuyện đã trao đổi với anh Huệ về tuổi trẻ Việt Nam để giới thiệu với các bạn một lớp trẻ Việt Nam xuất sắc khác.Kỹ sư tin tặc Dương Ngọc Thái, sau hơn 12 năm làm công việc bảo mật ở Google, đã xin nghỉ việc và lập ra công ty Calif để…đưa nhân tài Việt Nam ra thế giới. Và anh đã làm được những điều anh cho là bình thường, đôi khi còn bông đùa với thành tích của Calif, nhưng với quyết tâm đưa chất xám VN sánh vai, kết hợp cùng những tài năng trẻ thế giới, anh đã vừa xử được một ca khó khá ngoạn mục.Bài viết này khi công bố, anh ghi rõ, thông tin trong bài đã được sự cho phép của các bên liên quan. Tôi chép về đây để chia sẻ niềm ưu tư của anh Võ Quang Huệ và nhiều người trong chúng ta.
DƯƠNG NGỌC THÁI VÀ MỘT CUỘC “GIẢI MÃ ĐỘC”.
Rạng sáng 24/3, ai đó kích hoạt mã độc tống tiền tấn công một công ty môi giới chứng khoán, gây sụp đổ hệ thống phục vụ nhà đầu tư.Thật tình cờ, tôi đang ở Hà Nội khi tin tức nổ ra. Lúc đó tôi đang bận một việc khác, nhưng bản tính tò mò đã thôi thúc. Chỉ vài giờ sau, tôi thấy mình đang ở tâm bão.
Vì sắp rời Việt Nam, đội của tôi không đủ thời gian xử lý toàn bộ sự cố, tôi đề nghị thuê thêm một công ty an ninh mạng trong nước phụ trách điều tra, rà soát an ninh. Họ làm việc quá tốt, tôi đã học được rất nhiều.
Về phần mình, tôi gọi các kỹ sư nhiều năng lượng từ Sài Gòn bay ra phối hợp với đội tại Hà Nội, tất cả chúng tôi ngay lập tức bắt tay vào khôi phục hệ thống.Đội đã chiến đấu bằng tất cả sức lực. Tôi đã sụt 2kg, quá mừng .Với rất nhiều may mắn và nỗ lực từ tất cả mọi người, công ty môi giới đã hoạt động trở lại chỉ một tuần sau sự cố. Chúng tôi đã góp phần xây dựng lại một hệ thống với 17 năm lịch sử trong 7 ngày!
Bài học quan trọng nhất đối với tôi, một lần nữa, là sức mạnh của sự minh mẫn. Quá trình phục hồi đã bắt đầu khi chúng tôi đến, nhưng nó chậm và dễ xảy ra lỗi. Chúng tôi đã thực hiện một số cải tiến nhỏ, nhưng việc giải mã không hề nhanh chóng và đáng tin cậy như chúng tôi mong muốn.
Tệ hơn nữa, khi sự phấn khích ban đầu lắng xuống và sự mệt mỏi do thiếu ngủ ập đến, chúng tôi không thể suy nghĩ một cách tỉnh táo. Chúng tôi vẫn cố gắng xây dựng các giải pháp trong tình trạng nửa tỉnh nửa mơ. Làm mãi mà vẫn lỗi và chậm.Bước ngoặt đến sau khi… chúng tôi đi ngủ. Khi tỉnh dậy, chúng tôi nhận ra nếu giải mã vẫn thất bại, chúng tôi phải quay lại với những điều cơ bản. Nghĩa là, trước tiên phải hiểu cách thức hoạt động của ransomware.
Thế là chúng tôi bắt đầu tiến hành phân tích mã ngược các mẫu một cách nghiêm túc. Đội cũng nhận được sự trợ giúp tuyệt vời từ Chương Đồng, một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về họ phần mềm độc hại này. Cuối cùng, sự hợp tác giữa Hà Nội, Sài Gòn, Houston và Atlanta đã giúp chúng tôi hiểu được quá trình mã hóa, khi nào nó có thể bị lỗi và cách khắc phục.Thông tin này giúp chúng tôi tăng tốc quá trình giải mã lên gấp nhiều lần. Những việc trước đó mất hàng giờ hoặc thậm chí cả ngày, nay chỉ còn vài phút. Đội cũng phát hiện một số cách giải mã độc đáo và còn triển khai cả giải mã tự động. Bài học rút ra: khi nào bí, hãy đi ngủ.